Truyền thuyết cho rằng, ngà của loài vật này có một sức mạnh ma thuật, chữa mọi bệnh tật và đem lại giàu sang phú quý cho người sở hữu...

Trong truyền thuyết ở châu Âu thời Trung cổ, các thủy thủ lênh đênh trên biển luôn đồn đại về chiếc ngà của một loài vật kỳ lạ mang sức mạnh ma thuật, chữa khỏi mọi bệnh tật và đem lại giàu sang phú quý cho người sở hữu.

Loài sinh vật huyền bí...

Loài thú kỳ lạ ấy chính là kỳ lân biển (narwhal), có quan hệ gần với cá voi trắng. Chúng sống ở những vùng nước đóng băng xa xôi ở Bắc Cực nên hầu hết mọi người thường không biết tới. Kỳ lân biển kích thước cơ thể khá lớn - chiều dài lên tới 4,6m và nặng gần 2 tấn.

Điều thú vị nhất của loài thú này chính là chúng có một chiếc ngà, phát triển từ chiếc răng nanh hàm trên bên trái. Đây là điều lạ lùng đi ngược lại hầu hết các quy luật tiến hóa cơ bản của sinh giới, khi kỳ lân biển chính là sinh vật duy nhất trên địa cầu không tuân theo quy luật đối xứng của tự nhiên: “Nếu một vật có sừng thì là 2 cái 2 bên hoặc chỉ 1 cái ở giữa. Thế nhưng chiếc ngà của kỳ lân biển lại mọc lệch trái... đầy ngẫu hứng".

Chiếc ngà có thể phát triển tới 5m, nặng tối đa 10kg. Đây là thứ vũ khí lợi hại giúp chúng tự vệ và phá vỡ lớp băng dày ở Bắc Cực. Dù khá cứng rắn nhưng trong chiếc ngà chứa nhiều dây thần kinh, mạch máu giúp kỳ lân có thể cảm nhận được những bề mặt khác nhau.

Ước tính, 1 chiếc ngà này có tới 10 triệu mối liên kết thần kinh nhỏ li ti, chạy từ não tới tận cùng của "chiếc răng khổng lồ". Chính nhờ điều này mà chúng có thể nhận ra độ mặn của nước và độ dao động của sóng.

Chiếc ngà còn dùng để xác định cấp bậc, quyền lực, khả năng làm tình của con đực - một đặc điểm hấp dẫn giới tính tương tự như bờm của sư tử hay lông đuôi của công trống.

Trong một đàn kỳ lân biển, cứ 500 con thì có 1 con đực có tới 2 chiếc ngà. Đây là biểu tượng của con kỳ lân vua, mạnh mẽ và dũng cảm nhất.

... và những câu chuyện về kỳ lân biển trong lịch sử...

Người đầu tiên miêu tả lại loài sinh vật thú vị này trong sách vở chính là nhà thám hiểm lừng danh Marco Polo. Sau chuyến viễn du dài qua nhiều vùng đất khác nhau, ông đã có nhắc đến một con vật lướt trên con sóng lớn với cái sừng trên đầu. Theo ông, bột tán nhuyễn từ ngà của chúng có thể chữa bách bệnh và hút đi mọi loại chất độc trên đời.

Từ đó, những người châu Âu tin rằng, đây chính là loài kỳ lân huyền thoại trong truyền thuyết vì chiếc ngà của chúng xoắn ốc hệt như con thú có sừng trong các câu chuyện cổ của Hy Lạp.

Những câu chuyện đồn thổi, ma mãnh lan truyền khắp châu Âu thời bấy giờ về những phép thuật, sự giàu sang mà chiếc ngà này mang lại. Lúc đó, người Viking - những người dũng cảm và khôn ngoan nhất đã mở các cuộc thám hiểm lên phía Bắc đại dương. Họ săn bắt và bán ngà kỳ lân biển trên khắp châu Âu với giá trên trời.

Thường thì một chiếc ngà thời bấy giờ được đổi với số vàng gấp 10 lần khối lượng của nó. Nữ hoàng Anh Elizabeth đã bỏ ra 10.000 bảng (khoảng 320 triệu VND theo tỷ giá hiện tại), số tiền này thời bấy giờ đủ xây dựng một lâu đài khổng lồ, để có được một chiếc ngà kỳ lân được chạm khắc tinh xảo.

Một câu chuyện khác đầy thú vị về sự may mắn mà chiếc ngà đem lại. Vào đầu thế kỷ XVI, vương quốc của vua Pháp - Charles Quint ngập trong nợ nần, một trong những chủ nợ lớn nhất chính là lãnh chúa Bayreuth nước Phổ.

Bayreuth dọa dẫm Charles Quint nếu không trả hết nợ chắc chắn sẽ có một cuộc chiến đẫm máu diễn ra. Vị vua bỗng phát hiện trong nhà kho của hoàng gia có hai chiếc ngà dài và xoắn. Đây là hai chiếc ngà mà cha ông đã được người bạn thân đi biển tặng.

Quá sợ hãi và vô vọng, vua Charles Quint đưa hai chiếc ngà cho Bayreuth với mong muốn vị quý tộc hiếu chiến này có thể cho mình thêm ít thời gian.

Nhưng trái với dự đoán, Bayreuth mừng rỡ vô cùng khi thấy hai chiếc ngà, ông xóa hoàn toàn nợ cho nước Pháp. Ít lâu sau, Charles Quint phục hồi được kinh tế cho quốc gia mình và đưa nước Pháp trở thành một thế lực lớn trên toàn châu Âu.

... tới cuộc săn lùng đẫm máu

Nhà thám hiểm Olaus Magnus phác họa lại loài sinh vật này trong cuốn sách của ông. Qua những miêu tả chi tiết của Magnus, tất cả mọi người đều thất vọng hoàn toàn, không hề có con thú nào như trong truyền thuyết lướt trên sóng biển kiêu hãnh với chiếc sừng ma thuật mà chỉ là một sinh vật với ngà dài dùng để đục băng.

Tuy vậy, chính nguồn cảm hứng của những huyền thoại ly kỳ, sự quý giá của chiếc ngà đã thu hút giới thợ săn lặn lội đến tận những vùng hoang vu lạnh lẽo nhất để săn bắt chúng.

Hàng ngàn con kỳ lân biển bị sát hại dã man, chủ yếu là do người Inuit - những người bản địa trên đảo Greenland. Họ được cho phép săn bắt để phục vụ đời sống của mình. Hầu như tất cả các phần của thịt kỳ lân biển, da, mỡ và các cơ quan được tiêu thụ.

Đối với người Inuit trên đảo Greenland, kỳ lân biển cung cấp lượng vitamin C nhờ lớp mỡ và da phía ngoài, một loại vitamin được coi là hiếm ở trên vùng đất khắc nghiệt này. Nếu không có chúng, có lẽ những người Inuit đã không thể tồn tại được.

Cư dân trên đảo Greenland được chính quyền cho phép săn kỳ lân biển, nhưng luật pháp ở đây cấm khai thác con cái, cấm bán ngà kỳ lân biển. Thế nhưng, một điều tai họa là những người giàu có trên khắp thế giới lại sẵn sàng trả giá cao cho chiếc ngà kỳ lạ này.

Một đoạn ngà thô chưa qua chế tác đã có giá trên 2.000 USD (khoảng 40 triệu VND) - một món lời vô cùng hấp dẫn với người Inuit nghèo khổ. Chính vì cám dỗ này nên rất nhiều thợ săn tiến hành săn bắt trên quy mô lớn, vô tình đẩy loài vật tội nghiệp này đến nguy cơ tuyệt chủng.